Forex ve borsa, birçok takipçisi olan iki farklı finansal piyasadır. Bu iki piyasanın benzersiz özellikleri onları farklı kılar, bu yüzden birinin diğerinden daha iyi olduğuna inanmak için hiçbir neden yoktur. Bu piyasalara girmeden önce dikkatli bir şekilde çalışma yapmamak, geri dönüşü olmayan sonuçlar doğurabilir, bu nedenle bu yazıda Forex ve borsa arasındaki farkları inceleyeceğiz.
Forex Piyasası ve Borsa Piyasası Karşılaştırması
Bu iki piyasa arasındaki farkları anlamak için öncelikle doğalarını kısaca inceleyelim.
Forex, fiziksel bir konuma sahip olmayan uluslararası ticareti kolaylaştırmayı amaçlayan merkezi olmayan bir işlemler ağıdır. Bu piyasada para birimleri çiftler halinde alınıp satılır.
Borsa piyasası ise bir ülkenin ekonomik sektöründeki aktif şirketlerin paylarıyla ilgilidir ve merkezi bir fiziksel konumda yönetilir.
Forex ve borsa, dünya genelinde ticaret için en popüler finansal piyasalardan ikisidir. Eğitim kaynakları, işlem hacmi ve reklamlar da dahil olmak üzere birçok neden, bu popülerliğe katkıda bulunmuştur. İşlem platformlarında işlem yapmak için bir sembol seçmek istediğinizde, CFD ticareti nedeniyle çeşitli para çiftleri, hisse senetleri, endeksler ve emtialarla karşılaşırsınız.
Fark Listesi: Forex ve Borsa Piyasası
- Faaliyet Yeri: Forex piyasası belirli bir konumu olmayan küresel bir işlemler ağıdır, oysa borsa piyasası ülkelerde merkezi fiziksel mekanlarda faaliyet gösterir.
- Ne Alınıp Satılıyor: Forex piyasasında para birimleri çiftler halinde alınıp satılır ve piyasa katılımcıları için para çiftleri temel odaktır. Dört farklı para çifti kategorisi vardır: major para çiftleri, minör para çiftleri, egzotik para çiftleri ve emtia para çiftleri. Borsa piyasasında ise bir ülkenin çeşitli ekonomik sektörlerindeki önde gelen ve önde olmayan şirketlerin hisse senetleri alınıp satılır. Örnekler arasında Apple, Facebook ve New York Menkul Kıymetler Borsası’ndaki diğer şirketler yer alır. İran borsasında ise ilaç, enerji ve diğer sektörlerde fa
aliyet gösteren şirketlerin hisse senetleri alınıp satılır.
- Piyasa İşlem Saatleri: Dünya genelindeki borsa piyasaları sınırlı işlem saatlerine sahiptir ve genellikle düzenli çalışma saatlerini takip eder. Örneğin, Londra Menkul Kıymetler Borsası yerel saatle 8:00’den 16:30’a kadar aktiftir ve hafta sonları (cumartesi ve pazar) kapalı kalır. Dünya genelindeki çoğu borsa benzer bir şekilde faaliyet gösterir. Bununla birlikte, Forex piyasası belirli zaman aralıklarına bağlı değildir ve hafta sonları (cumartesi ve pazar) dışında sürekli aktiftir, bu da traderlara o zamanlarda işlem yapma imkanı sağlar.
- Piyasa Büyüklüğü: Forex piyasası, dünya genelindeki herhangi bir borsa piyasasıyla karşılaştırıldığında işlem hacmi açısından kıyaslanamaz. Hatta dünyadaki hiçbir borsa piyasası Forex ile rekabet edemez. Bu doğaldır çünkü bir ülkenin nüfusunu dünya nüfusuyla karşılaştırmak gibi bir şeydir, fakat bir ülkenin insanları bütünün bir kesimi iken hiçbir borsa piyasası Forex piyasasından ayrı değildir. Bunun yerine, kaynak ülkenin ekonomisini temsil eder.
- Volatilite ve Likidite: Forex ve borsa piyasası arasındaki işlem hacmi farkı, volatilite ve likidite açısından incelenebilir. Forex piyasası, New York Menkul Kıymetler Borsası’ndan neredeyse 300 kat daha büyüktür. Herhangi bir piyasanın işlem hacmi, likiditesiyle doğrudan ilişkilidir, bu nedenle Forex piyasasındaki likiditenin çok yüksek olduğu sonucuna varılabilir. Volatilite de doğrudan işlem hacmi veya Forex piyasa büyüklüğüyle ilişkilidir. Bu nedenle, yüksek işlem hacmi önemli volatilite ve likiditeye yol açar.
- Korelasyon: Traderlar fiyat hareketlerini öngörmek için finansal piyasalar arasında korelasyon ararlar. Forex ve borsa piyasalarının çeşitli piyasa endeksleri ve oranlarıyla korele olduğu gösterilmiştir. Örneğin, 2008 küresel ekonomik krizi öncesi, borsa piyasası ile Forex piyasası arasında güçlü bir korelasyon vardı. Ancak, ekonomik belirsizlik dönemlerinde veya büyük piyasa olaylarında korelasyon zayıflayabilir veya hatta tersine dönebilir. Korelasyonun her zaman piyasalar arasında tutarlı ilişkiler garanti etmediği ve zaman içinde değişebileceği önemli bir noktadır.
- Piyasa Erişilebilirliği: Hem Forex hem de borsa piyasası perakende traderlara erişilebilir olsa da, erişilebilirlik açısından bazı farklılıklar vardır. Forex ticareti haftanın 5 günü 24 saat mümkündür, bu da traderların istedikleri her zaman katılım sağlamasına olanak tanır. Öte yandan, borsa piyasaları belirli işlem saatlerine sahiptir ve hafta sonları ve tatillerde kapalıdır. Ayrıca, borsa piyasası genellikle daha yüksek sermaye gereksinimleri, aracılık hesapları ve ülkeler arasında değişen belirli düzenlemeler gerektirebilir.
- İşlem Araçları: Forex piyasasında traderlar öncelikle para çiftleriyle işlem yapar, bu da bir para biriminin diğerine karşı değerini içerir. Mevcut geniş bir para çifti çeşitliliği vardır ve bu da major para birimleri, çaprazlar ve egzotik çiftler gibi fırsatlar sunar. Borsa piyasasında ise traderlar hisseleri alıp satarak listedeki bireysel şirketlere aittir. Ayrıca, borsa piyasası hisse senedi opsiyonları, vadeli işlem sözleşmeleri ve borsa yatırım fonları (ETF’ler) gibi diğer işlem araçları da sunar.
- Piyasa Etkenleri: Forex piyasası hareketleri ekonomik göstergeler, merkez bankası politikaları, jeopolitik olaylar ve piyasa duyarlılığı gibi çeşitli etkenlerden etkilenir. Borsa piyasası hareketleri ise şirket özel faktörler, kazanç raporları, yönetim kararları, sektör trendleri ve genel piyasa koşulları gibi faktörlerden etkilenir. Her piyasayı etkileyen faktörleri anlamak, bilinçli işlem kararları vermek için önemlidir.
- Risk Yönetimi: Hem Forex hem de borsa piyasası risk içerir, ancak bu risklerin doğası farklılık gösterebilir. Forex piyasasında traderlar para birimi dalgalanmaları, kaldıraç ve jeopolitik olaylar gibi para birimlerinin değerini etkileyebilecek risklerle karşılaşır. Borsa piyasasında ise riskler, kötü kazançlar, düzenlemelerdeki değişiklikler ve ekonomik durgunluklar gibi şirket özel riskleri ve genel piyasa riskleri içerir. Zarar riskini yönetme ve uygun risk yönetimi stratejileri kullanma becerisi, hem Forex hem de borsa piyasasında başarılı olmak için önemlidir.
Bu liste, Forex ve borsa piyasaları arasındaki temel farkları vurgulamaktadır. Her iki piyasa da farklı yatırımcı profillerine ve farklı stratejilere hitap eder. Yatırımcıların tercihleri, hedefleri, risk toleransı ve tecrübesi gibi faktörler, hangi piyasaya katılmaları gerektiği konusunda belirleyici olacaktır. Önceden araştırma yapmak, eğitim almak ve piyasaları anlamak, başarılı bir şekilde her iki piyasada işlem yapmanın önemli adımlarıdır.